İnsan ilişkilerinde sık yapılan iletişim hataları ilişkilerin kötüye gitmesine neden olur. İletişimin kurulamadığı bir yerde ise ilişki olmaz. Sağlıklı ilişki kurmanın yolu sağlıklı iletişimden geçer.
Bugünkü hayatımızda yaptığımız olumlu şeyler de olumsuz şeyler de çocuğumuzla ilgilidir. Çocuk dünyaya geldiği ailenin içindeki iletişim nasılsa yetişkin olduğunda o şekilde ilişki kuruyor. Örneğin çok konuşan bir annesi varsa çocuğun yetişkin olduğunda o da çok konuşuyor. Baba sürekli söz kesen birisiyse çocuk da söz kesen birisi oluyor. Nasıl ki yemek yeme şeklimiz, yürüme şeklimiz ailemize benziyorsa iletişim kurma şeklimiz de ailemize benziyor. Aile içindeki kişilerin iletişimi bozuksa biz de iletişimi bozuk bir kişi oluyoruz.
İletişim Hatalarının Sebebi
Sık yapılan iletişim hataları sevgili ve partner ilişkisinde ilişkinin çıkmaza girmesine sebep olurken iş hayatında başarısızlıklarla sonuçlanan pek çok iş deneyimine, arkadaş gruplarında ise tercih edilmeyen, dışlanan, istenmeyen kişiler olunmasına yol açar. İletişim; ortamda kaç kişi varsa o kadar kişinin ilişki içinde olduğu; konuşma, dinleme, soru sorma ve geri dönüt almadır. İlişki içinde iki tane iletişim şeklimiz vardır, birincisi sözlü iletişim ikincisi ise sözsüz iletişimdir. Yapılan araştırmalar kişiler arasındaki iletişimin %7’sinin kelimelerle, %38’inin ses tonuyla, %55’inin de beden diliyle olduğunu gösteriyor.
İletişim Hatalarını Düzeltme Yolları
ilişkide sık yapılan iletişim hataları Bir çok kişi farkında olarak ya da olmayarak bu iletişim hatalarının çoğunu yapıyor. Bunları düzeltmek için ara ara kendimize bakabiliriz. Yakın bir arkadaşımızdan ya da partnerimizden destek isteyebiliriz. Bu hatalar bazen bilinçdışı bir şekilde yapılır yani kişi yaptığı hatanın farkına varmaz. O zaman arkadaşımıza söylüyoruz, sen bende bu hatayı gördüğünde bana fark ettir. Burada önemli olan bunları fark etmek ve düzeltmeye niyet etmektir.
Sık yapılan İletişim Hataları ve İletişimi Güçlendirme Yolları
1- Söz kesmek. Karşımızdaki konuşurken içimizde bir takım duygular olur. Bunlar coşku, heyecan olabildiği gibi olumsuz duygular da olabilir. Duygumuz çok yükseldiği zaman karşımızdakinin sözünü keseriz. Çözüm konuşan kişinin sözünü bitirmesini beklemektir.
2- Konuşurken karşımızdakine değil, kendimize odaklanmak. Bir ilişki içindeysek karşımızdakine odaklanıp, kendi duygularımızla ilgilenmememiz gerekir. Duygularımız çok fazla olursa bununla ilgili bir saat dilimi belirleyip o saatte hissettiğimiz duygulara bakabiliriz. Yalnız kaldığımızda kendi duygularımızla ilgilenebiliriz.
3- Karşıdakini dinlememek. İletişim dediğimiz zaman aklımıza ilk gelecek olan dinlemektir. Karşımızdakine alan açmak, o bir şeyler anlatırken onu dikkatlice dinlemek önemlidir. Duymak başka bir şeydir, dinlemek başka bir şeydir. Örneğin dışardaki rüzgarın sesini duyarım, bende bir şey ifade etmez. Fakat rüzgarın sesini dinlediğimde iç dünyamda bir şey olur. Mutluluk, huzur, korku, öfke gibi bir takım duygular olur.Çözüm karşıdaki kişiyi dinlemektir.
4- Konudan konuya atlamak. İletişim hatalarında 4. Nokta konudan konuya atlamaktır. Bir konuyla ilgili konuşurken o konu bitmeden başka konuya geçmek bir iletişim hatasıdır. Konudan konuya geçmenin sebebi konuşulan konunun içinde kişiyi rahatsız eden bir takım duygulanımlar olması ve kişinin bu duygulardan uzaklaşmak istemesidir. Çözüm konu bitmeden başka konuya geçmemektir.
5-Çok konuşmak, boş konuşmak. Çok konuşmak karşıdaki kişiye esir almaktır. Çok konuşan birisiyle ilişki kurduğunda kişi duygusu sıkılmak, daralmak , öfke ve çaresizlik olur. Çok konuşan kişiler bu duyguları kendileri hissettiği için karşı tarafa yüklemeye çalışır. Çözümü gerektiği kadar konuşmaktır.
6-Sorulan soruya cevap vermemek ya da yandan cevap vermek. Sorulan soruya cevap vermemek iletişim hatalarının başında gelir. Sorulan soru kişinin iç dünyasında olumsuz bir duygulanım yarattığında kişi soruya cevap vermez ya da yandan cevap verir. Çözüm soruya direk cevap vermektir.
7-Cevabını bildiğin sorulan sormak. Cevabını bildiğin sorular sormak ve konuyu değiştirmek benzerdir. Kişi cevabını bildiği sorular sorarak kötü duygulardan uzaklaşır. Bu bazen acındırmak için de yapılır. Kendine üzülme duygusu fazla olan kişiler karşıdakinin de ona üzülmesini sağlamak için cevabını bildiği sorular sorar. Çözüm merak duygusuyla soru sormaktır.
8-Sorduğun sorunun cevabını dinlememek. Soru sormak merak duygusuyla yapılan bir eylemdir. Sorduğu sorunun cevabını dinlemiyorsa kişi karşıdakine kötü duygularını yüklemek için soruyordur..
9- İletişim kurarken geri bildirim vermemek. İletişim kurarken geri bildirim çok önemlidir. Başını sallamak, hımlamak, gülümsemek bunların hepsi geri bildirimdir. Geri bildirim verilmediğinde karşıdaki kişi bir süre sonra duvara konuşuyormuş hissine kapılır. Biz ilişkide öncelikle anlaşılmak ve duyulmak isteriz.
10-Acındırmak. İletişim sırasında karşıdaki kişinin ona üzülmesi için yapılan yüz mimikleri, ağlama, kısık ve üzgün ses tonuyla konuşma acındırmadır. Acındırmanın altında yatan en önemli sebep kişinin hissettiği olumsuz duyguları karşı tarafa empoze ederek rahatlamaya çalışmasıdır.
11-Diğerini sürekli gözetlemek. Örneğin aynı evde yaşayan iki kişiden birinin diğerini sürekli gözetlemesi, hep bir göz hapsinde tutması ve ona alan açmaması bir iletişim bozukluğudur. Ya da iş yerinde bir arkadaşını bir diğerinin sürekli gözetlemesi bir iletişim bozukluğudur. Kişinin diğeriyle bu kadar meşgul olmasının en önemli sebebi iç dünyasında yaşadığı olumsuz duygulardan uzaklaşmaktır. Çözüm kendi duygularınla ilgilenmektir.
12-Alay etmek, küçümseyici konuşmak. İletişim içinde karşıdakini aşağılayan, iğneleyici konuşmalar yapmak bir iletişim bozukluğudur. Kişinin bunu yapmasının en önemli sebebi içindeki değersizlik duygusudur.
13-Yönlendirici soru sormak. Karşıdaki kişiyi yönlendiren, manipüle eden sorular sormak bir iletişim bozukluğudur. Bunu sık yapan kişilerin ilişkileri gerçekliğini yitirir. Bir süre sonra sahte bir ilişkiye dönüşür. Çünkü kişiler birbirlerini sürekli yönlendirir ve manipüle eder.
14-Küsmek. Küsmek iletişimi kesip karşı tarafı yokluğuyla cezalandırmak ve yola getirmek için yapılan bir eylemdir. Küsmek ilişkideki problemi çözmediği gibi ilişkinin bozulmasına, yıpranmasına ve bitmesine sebep olur. Çözüm iletişim kurmak, uzaklaşma duygusu varsa bunu dile getirmektir. Birkaç saat yalnız kalmaya ihtiyacım var gibi.
15-Aynı konuyu tekrar tekrar anlatmak. Aynı konuyu tekrar tekrar anlatmanın en önemli sebebi hissedilen o konunun içinde hissedilen kötü duyguyu diğerine verip rahatlamaktır.
16-Soruya soruyla cevap vermek. Sorulan soru kötü hissettirdiğinde kişi sorunun cevabını vermek yerine karşı tarafa soru sorarak hissettiği olumsuz duyguyu yüklemek ister. Manipülatif bir savunmadır.
17- Kısa konuşamamak, uzun uzun anlatmak. Bir cümleyle anlatılabilecek bir konuyu on cümleyle anlatmak. Çözüm kısa konuşma pratikleri yapmaktır.
18- Karışık konuşmak. Karışıklık duygusunu diğerine vermek için yapılır.
19-Kötü duygu atma. Psikolojide yansıtmalı özdeşim olarak tanımladığımız kötü duygu atma bir iletişim bozukluğudur. Kötü duygu atan kişiler karşıdaki kişi kötü hissedene kadar karşıdaki kişiyi zorlar. Karşıdaki kişi kötü hissettikten sonra rahatlar.O zaman kötü hisseden kişinin duygusu karşıya geçmiş olur. Örneğin üzüntü duygumuz var, karşımızdaki kişiye üzülme duygumuzu verdiğimizde bir süre rahatlıyoruz. Kötü duygu atma kısa vadede iyi hissettiren bir şey uzun vadede yalnızlaştıran bir şeydir. Etrafımızdaki insanlar bir süre sonra şöyle demeye başlıyor. Onun yanına gittiğimde çok sıkılıyorum. Kötü duygu atan kişilerle kimse görüşmek istemiyor. Çözüm danışmanlığa gitmektir.
● Üçlü ilişkide araya başka birini koymamak. Eşimizle sorunumuz varsa araya çocuğu koymayacağız ya da kayınvalide ve gelinin arasına erkek girmeyecek. Herkes diğeriyle olan ilişkisini kendisi yaşayacak.
● Sağlıklı iletişim zamanla öğrenilen bir şeydir, araba sürmek gibidir. Kendimize bunun için bir zaman belirleyebiliriz.
Sağlıklı iletişim kurarsak;
● Yapılan sohbetten verim alırız. Karşımızdakinden bir şey öğreniriz. İnsan her şeyi kendisi yapacak kadar uzun yaşamıyor. Başkalarının hayat tecrübelerinden de bir şeyler öğreniyoruz.
● Sohbet ederken haz alırız. İki insanın birbirini görerek, hissederek ettiği sohbetin hazzı, olumlu duygusu uzun sürer. derinlikli bir sohbet ettiğimizde kendimizi bir kaç gün huzurlu ve dingin hissederiz.
● Yüzeysel sohbetin etkisi geçicidir. Derinlikli sohbetin etkisi kalıcıdır.
Youtube kanalım için buraya tıklayabilirsiniz.